Unniš af Ragnari Stefįnssyni, Gunnari B. Gušmundssyni og Sigurši Rögnvaldssyni į Vešurstofu Ķslands. Gert 4. október 1996. Kort til 7. október.
Hér veršur reynt aš skżra śt frį jaršskjįlftamęlingum atburšarįsina sem hófst meš stórum jaršskjįlfta ķ Bįršarbungu sunnudaginn 29. september s.l. Stušst er bęši viš žaš hvernig upptök jaršskjįlftanna breytast į žessu tķmabili en einnig viš brįšabirgšanišurstöšur rannsókna į brotaešli jaršskjįlftanna. Jaršskjįlftastöšvarnar sem unnt er aš nota viš žessa athugun eru hinar svoköllušu SIL stöšvar, sem tilheyra nżja jaršskjįlftanetinu ķslenska. Męlanetiš nęr ekki enn upp ķ hįlendiš aš neinu marki, svo SIL-jaršskjįlftastöšvarnar eru allar lengra en 100 km frį gosstöšvunum. Žetta gerir allar nišurstöšur óvissari en ella. Samt sem įšur gefur śrvinnsla skjįlftamęlinganna sęmilega heilsteypta mynd af žróun spennuįstandsins į svęšinu, og žvķ hvernig gos, sem er nęr Grķmsvötnum en Bįršarbungu fer af staš vegna jaršskjįlfta sem uršu ķ Vesturhlķšum Bįršarbungu.
Mynd 1 sżnir fyrsta klukkutķma eftir aš jaršskjįlfti af stęršinni 5 męldist vestast ķ Bįršarbungu kl 10 48 hinn 29. september s.l. Fyrsti skjįftinn var langmestur. Viš jaršskjįlftann varš samgengi, um 10 cm, til noršvesturs. Sem sagt segja mį aš land fyrir sušaustan upptök stóra skjįlftans hafi gengiš lķtillega til noršvesturs. Spennulękkun veršur innan skyggša svęšisins og hlišaržrżstingur į hina veršandi gossprungu lękkar og viš lękkandi hlišaržrżsting į sprunguna fer kvika smįm saman aš streyma upp um hana.
Mynd 2. sżnir dreifingu jaršskjįlfta eftir kl. 12 žann 29.
Mynd 4. Ašfararnótt 1. október er kvika komin ķ samband viš jökulinn, suša og brįšnun į sér staš, aska hlešst upp viš gosopiš undir jöklinum og nś taka aš myndast sigkatlar ķ jöklinum. Vatn rennur ķ įtt til Grķmsvatna. Skjįlftavirkni er aš mestu horfin žar sem kvikan er komin upp gegnum skorpuna og "smyr" hana. Hins vegar eru skjįlftar rétt fyrir noršan sprunguna eins og glišnunin i sprungunni sé aš reyna į svęšiš fyrir noršan og kvika sé aš byrja aš žröngva sér upp žar.
Mynd 5. 2. október. Nś er skjįlftarnir hęttir rétt noršan viš gossprunguna. Skżringin gęti veriš sś aš kvika hafi komist žar vel upp ķ skorpuna og sé farin aš smyrja hana. Getur žaš veriš hluti af skżringunni.
Mynd 6. 3. október. Skjįlftar eru ašeins noršaustur af eša noršur af Bįršarbungu. Gossprungan hefur opnast lengra til noršurs uppi į yfirboršinu og er oršin 6-8 km löng. Viš vitum ekki hversu langt til noršurs kvika er aš ryšjast inn ķ skorpuna. Ekki er ólķklegt aš gossprungan eigi eftir aš opnast einhverjum kķlómetrum noršar en nś er. Žegar dregur enn noršar viršist hafa skapast spennujafnvęgi eftir atburšina sem hófust 29. september og glišnunina og gosiš sem fylgdi ķ kjölfariš.
Mynd sżnir skjįlftana tķmaröš og hversu noršarlega žeir eru į hverjum tķma.
Gossprungan nęr sušur aš 64.50 noršur breiddar og aš 64.57 noršur breiddar. Gos hófst undir jökli ašfararnótt 1. október og mį glöggt sjį hvernig skjįlftarnir fęrast til noršurs um žaš leyti.
