	Veðurstofa Íslands Eftirlits- og spásvið

Jarðskjálftar í mars 2009

Upptök jarðskjálfta á Íslandi í mars 2009. Rauðir hringir tákna jarðskjálfta.
Á kortinu eru einnig sýnd eldstöðvakerfi (Páll Einarsson og Kristján Sæmundsson, 1987).

Jarðskjálftar á Íslandi í mars 2009

Í marsmánuði mældust 1036 jarðskjálftar auk á sjöunda tug sprenginga eða ætlaðra sprenginga vegna framkvæmda víðs vegar um landið. Stærsti skjálfti mánaðarins varð laust eftir miðnætti þann 1. mars á Lokahrygg í Vatnajökli og reyndist hann vera 4,4 að stærð.

Lítil jarðskjálftavirkni var á Reykjaneshrygg. Þar mældust 10 jarðskjálftar og var sá stærsti 2,7 að stærð þann 8. mars með upptök um 12 km suðvestur af Geirfugladrangi.

Rúmlega 40 jarðskjálftar mældust á Reykjanesskaganum. Upptök flestra voru við Krísuvík og þar var stærsti jarðskjálftinn 2,1 að stærð þann 19. mars. Lítil sem engin jarðskjálftavirkni var á Reykjanesskagnum á tímabilinu 7. til 18. mars. Aðfaranótt 6. mars mældust 6 jarðskjálftar við Svarstengi þeir stærstu um 1,1 að stærð.

Á Hengilssvæði og í Suðurlandsbrotabeltinu voru staðsettir hátt í 230 jarðskjálftar. Þéttasta virknin mældist í Ölfusi á Kross- og Ingólfsfjallssprungum en þar voru staðsettir ríflega 160 skjálftar þennan mánuðinn. Þá voru á þriðja tug skjálfta staðsettir á VSV-ANA sprungunni sem gengur til vesturs inn í Hjallahverfi undir Hellisheiði. Þrír litlir skjálftar voru staðsettir austast í brotabeltinu við Haukadal á 8-10 km dýpi. Að auki mældust fáeinir litlir skjálftar á víð og dreif um Hengilssvæðið og brotabeltið. Tveir skjálftar mældust í námunda við Heklu, annar rúma 8 km suður af tindinum en hinn um 10 km til ANA.

Fremur lítil virkni mældist í Mýrdalsjökli í mars og aðeins 7 skjálftar voru staðsettir við Goðabungu en 14 innan öskjunnar eða rétt norðan hennar. Stærstu skjálftarnir í öskjunni röðuðu sér á norðvesturbarm hennar, sá stærsti 2,5 að stærð. Í Eyjafjallajökli voru staðsettir fimm skjálftar, einn við suðurjaðar jökulsins en hinir fjórir við norðurjaðarinn, nánar tiltekið við Steinsholtsjökul. Skjálftar mældust síðast við norðanverðan Eyjafjallajökul í ágúst 2008. Á Torfajökulssvæðinu voru staðsettir á annan tug skjálfta, sá stærti um 2,2 að stærð.

Í Vatnajökli mældust 110 atburðir í mars. 1. mars klukkan 00:41 varð jarðskjálfti af stærðinni 4,4 á Lokahrygg í Vatnajökli. Langt er síðan jafnstór skjálfti hefur orðið á Lokahrygg. Næstu þrjá daga mældust nokkrir skjálftar á Lokahrygg, flestir smáir. Milli 12. og 25. mars mældust stöku smáskjálftar á Lokahrygg.

Nokkur virkni var í Bárðabungu, en þar voru staðsettir 50 jarðskjálftar. Stærstu skjáltarnir urðu þann 11. mars, 3,2 að stærð. Nokkrir skjálftar mældust í Kverkfjöllum, þeir stærstu 2,4 að stærð. Dagana 20. til 22. mars var nokkur ísskjálftavirkni í Skeiðarárjökli í kjölfar hlýinda og úrkomu. Stakir skjálftar mældust í Dyngjujökli, Köldukvíslarjökli, Síðujökli og við Morsárjökul.

Frá 3. til 10. mars mældust 15 jarðskjálftar á stærðarbilinu 1,1 til 2,0 stig nokkrum kílómetrum suðvestan við Hveravelli. Þrjátíu jarðskjálftar mældust á sömu slóðum seinni hluta febrúar.

Á svæðinu í kringum Öskju og Herðubreið mældust um 160 jarðskjálftar í marsmánuði. Flestir mældust við Hlaupfell, norðan Upptyppinga, eða um 70 jarðskjálftar. Þeir voru smáir, þeir stærstu 1,2 stig. Jarðskjálftar við Hlaupfell eru flestir á sex til átta kílómetra dýpi. Við Herðubreið og Herðubreiðartögl mældust ríflega 60 jarðskjálftar, sá stærsti 1,6 stig. Í kringum Öskju mældust ríflega 20 jarðskjálftar, þeir stærstu um tvö stig. Austan öskjunnar eru upptök jarðskjálftanna niður á um fimm kílómetra dýpi, en norðan hennar eru þau dýpri eða á um 15 kílómetra dýpi.

Á og úti fyrir Norðurlandi mældust tæplega 400 jarðskjálftar, þar af tæplega helmingurinn á svæðinu suðaustan við Flatey á Skjálfanda. Að kvöldi miðvikudagsins þ. 18. mars hófst smáskjálftahrina á því svæði og var allmikil virkni allan fimmtudaginn, en á föstudeginum þ. 20. dró heldur úr henni. Jarðskjálftavirknin hélt áfram á svæðinu út mánuðinn. Stærsti skjálftinn úti fyrir Norðurlandi var 2,8 stig. Hann varð út af Gjögurtá aðfararnótt 18. mars í smáhrinu, sem hófst upp úr miðnætti og stóð fram eftir kvöldi þann 19. mars. Ríflega 70 skjálftar urðu á svæðinu út af Gjögurtá og fyrir mynni Eyjafjarðar. Tæplega 40 smáskjálftar mældust í Öxarfirði og um 90 skjálftar austan og suðaustan Grímseyjar og náðu nokkrir stærðinni 2 eða rúmlega það.

Bergþóra Þorbjarnardóttir, Gunnar B. Guðmundsson, Halldór Geirsson, Sigurlaug Hjaltadóttir og Sigþrúður Ármannsdóttir