Žrķvķtt lķkan af hraša skjįlftabylgna ķ skorpunni

Gögn śr SIL-kerfinu eru nś m.a. notuš til aš finna žrķvķtt lķkan af hraša jaršskjįlftabylgna undir Sušvesturlandi (Ari Tryggvason o.fl. 1997). Įšur hafa gögn śr žéttu neti skjįlftamęla, sem rekin voru ķ skamman tķma į Hengilssvęšinu įrin 1981 og 1991, veriš notuš til aš įętla hrašadreifinguna ķ efstu 5-6 km skorpunnar (Toomey og Foulger 1989, Foulger o.fl. 1995). Meš gögnum śr SIL-kerfinu er unnt aš skyggnast mun dżpra eša allt nišur į 12-15 km dżpi og jafnframt er hęgt aš skoša stęrra svęši. Eftir žvķ sem kerfiš er lengur ķ rekstri safnast fleiri skjįlftar ķ sarp žess og žannig bętist smįm saman viš žaš svęši sem hęgt er aš skoša og jafnframt batnar upplausn lķkansins.

Fyrstu nišurstöšur žessara athugana benda til aš undir Hengilssvęšinu sé hraši P bylgna töluvert lęgri en ķ skorpunni ķ kring. Lįgur P hraši męlist į svęši sem er um 10$\times$10 km² aš flatarmįli og nęr frį a.m.k. 6 km dżpi og nišur į um 12 km. Hraši S bylgna lękkar mun minna en P hrašinn ķ žessum hluta skorpunnar. Žaš er žvķ ósennilegt aš hįr hiti og hlutbrįšnun valdi hrašafrįvikinu. Sett hefur veriš fram sś tilgįta aš undir Henglinum sé skorpan mettuš yfirkrķtiskum (e. super critical) vökva. Męlingar ķ holu NJ-11 į Nesjavöllum sżna aš žar er yfirkrķtķskur vökvi į um 2 km dżpi (Benedikt Steingrķmsson o.fl. 1986). Viš žęr ašstęšur er žjöppunarstušull (e. compressibility modulus) vökvans, $\beta$, mun hęrri en ella. Hraši P bylgna er hįšur žjöppunarstušlinum samkvęmt jöfnunni

$$V_p = \sqrt{ \frac{1/\beta + \frac{4}{3} \mu}{\rho}}$$ (1)

žar sem V_p er hraši P bylgjunnar, $\mu$ er skerstyrkur og $\rho$ ešlismassi bergsins (Bullen og Bolt 1985). Žegar $\beta$ hękkar, lękkar žvķ V_p. Hraši S bylgna er hins vegar óhįšur žjöppunarstušlinum, $V_s = \sqrt{\mu / \rho}$. Ef žessi tilgįta er rétt mį lķta svo į aš svęši meš lįgt V_p /V_s hlutfall į bilinu 6-12 km undir Henglinum falli saman viš hręringarsellu jaršhitavökva meš ókunna efnasamsetningu og hita (Ari Tryggvason o.fl. 1997). Sį hluti skorpunnar er žvķ sennilega kaldari en skorpan umhverfis. Sönnun eša afsönnun žessarar tilgįtu hefur verulega žżšingu ķ skilningi į innri gerš jaršhitakerfa į Hengilssvęšinu.