next up previous contents
Next: NIŠURSTÖŠUR OG UMRĘŠA Up: GÖGN OG ŚRVINNSLA Previous: Nesjavellir og nįgrenni

Ölkelduhįls og nįgrenni

Ķ nįgrenni Ölkelduhįls er mun meiri skjįlftavirkni en į Nesjavallasvęšinu og til aš takmarka fjölda skjįlfta var stęrš svęšisins og lengd tķmabilsins u.ž.b. helminguš. Enn fremur voru valdir stęrri skjįlftar, eša stęrri en 0.4. Tķmabiliš var frį 1. janśar til 20. maķ 1998 og svęšiš var innan lengdarbauga -21.25$^{\circ }$A og -21.15$^{\circ }$A og breiddarbauga 64.045$^{\circ }$N og 64.085$^{\circ }$N. Žetta svęši inniheldur safniš sem skošaš var ķ kafla 2.1, en žó ekki alla sömu skjįlftana žvķ stęršaržröskuldurinn er hęrri. Skilyršin uppfylltu 604 skjįlftar, en ķ sjįlfvirka stašsetningarferlinu var 99 skjįlftum hafnaš og eftir sitja 505 skjįlftar.

Eftir endurstašsetningu skjįlftanna kemur fram fjöldi smįrra skjįlftažyrpinga, sem flestar viršast hafa noršlęga stefnu. Fyrir utan hrinurnar žrjįr viš Katlatjörn efri, sem sżndar eru į myndum 1 og 2, voru valdar fjórar ķ višbót og eru žęr allar merktar inn į mynd 4. Augljóslega eru

  
Figure 4: Stašsetning jaršskjįlfta austur af Ölkelduhįlsi 1.1.-20.5.1998 eftir upptakagreiningu. Skjįlftar eru merktir meš fylltum raušum hringjum, svarti hringurinn er borhola Hitaveitu Reykjavķkur į Ölkelduhįlsi. Gręnar lķnur eru misgengi į yfirborši Saemundsson:1995, en bestu plön gegnum skjįlftažyrpingar eru merkt meš svörtum strikum. Žverstrikin sżna halla plananna.
[bb=31 54 371 312]/heim/sr/project/hengill/gmt/olk01.ps

fleiri skjįlftažyrpingar, eins og t.d. vestan viš Įlftatjörn og sunnan viš Katlatjörn nešri, en ekki vannst tķmi til aš kanna žęr nįnar. Til aš afmarka žęr betur žyrfti sennilega aš lękka stęršaržröskuldinn. Viš nśverandi mörk hefšu t.d. hrinurnar viš Katlatjörn efri ekki nįš aš skorša brotplön vel. Skjįlftarnir ķ Katlatjarnahrinunum hlišrušust um 230 m ķ NV og 300 m ķ dżpi žegar žeir voru stašsettir meš öllu safninu af Ölkelduhįlsi. Žetta er innan algildra óvissumarka ķ upphaflegu stašsetningunum.

Austasta hrinan, sušur af Djįknapolli, er į 4.4-5.1 km dżpi og dreifir sér į um 400 m langa lķnu. Skjįlftarnir eru 37 aš tölu og įttu sér staš į tķmabilinu 17.-26. aprķl, en allir nema tveir uršu fyrstu tvo dagana. Besta plan ķ gegnum žį hefur strik N15$^{\circ }$A og halla 86$^{\circ }$ til austurs. Innbyršis óvissa ķ stašsetningum žeirra er oftast 2-10 m, en algild óvissa er 100-200 m. Mešalfjarlęgš skjįlfta frį besta plani er um 17 m eša heldur meiri en óvissumörkin. Flestar brotlausnanna falla vel aš sprungufletinum sem skjįlftadreifingin įkvaršar, meš mišgildi minnsta frįviks brotlausna frį sprungufletinum um 4$^{\circ }$. Hreyfingin ķ skjįlftunum er hęgri handar snišgengi meš nokkrum siggengisžętti.

Nęsta hrina fyrir vestan er undir Hrómundartindi og skilgreina hana 18 skjįlftar frį 25. aprķl. Skjįlftarnir dreifa sér į 3.5-4.1 km dżptarbil og um 700 m langa lįrétta lķnu og skilgreina plan meš svipaša strikstefnu og fyrri hrinan, 14$^{\circ }$ og 83$^{\circ }$ halla til austurs. Mešalfjarlęgš skjįlftanna frį planinu er 10 m og innbyršis óvissa ķ stašsetningum er 2-10 m, algild óvissa 150-200 m. Brotlausnirnar falla įgętlega aš žessu plani meš mišgildi minnstu brotlausnafrįvika viš 7$^{\circ }$. Fęrslan ķ žessum brotlausnum er blanda af hęgri handar snišgengi og siggengi.

Žrišja hrinan er ķ eystri hluta Žverįrdals. Hśn er skilgreind af 17 skjįlftum frį 10. mars. Skjįlftadreifingin er yfir dżptarbiliš 4.1-4.7 km og eftir 600 m langri lįréttri lķnu. Hśn įkvaršar plan meš strikstefnu 199$^{\circ }$ og halla 88$^{\circ }$ til vesturs. Mešalfjarlęgš skjįlfta frį besta plani er 10 m. Innbyršis óvissa ķ stašsetningunum er 1-7 m og algild óvissa oftast 100-400 m. Mišgildi minnstu brotlausnafrįvika er viš 5$^{\circ }$, žannig aš brotlausnirnar eru ķ góšu samręmi viš upptakagreininguna. Fęrslan ķ skjįlftunum er hęgri handar snišgengi meš siggengisžętti.

Vegna lķtillar dreifingar skjįlftanna ķ fjóršu og vestustu hrinunni skorša žeir brotplan frekar illa. Hrinan er ķ mišjum Žverįrdal og samanstendur af 16 skjįlftum frį 19. mars. Dżptardreifingin er yfir biliš 3.3-3.5 km og lįrétt dreifing er einungis 130 m. Planiš hefur strikstefnu um 13$^{\circ }$ og halla 76$^{\circ }$ til austurs. Mešalfjarlęgš skjįlftanna frį planinu er 5 m. Innbyršis óvissa ķ stašsetningum er oftast 1-17 m og algild óvissa er 100-500 m. Brotlausnirnar falla ekki vel aš žessu plani og mišgildi minnstu brotlausnfrįvika er viš 16$^{\circ }$. Fęrslan viršist vera hęgri handar snišgengi meš óvissum lóšréttum žętti.

Skjįlftažyrpingarnar į Ölkelduhįlsi uršu allar ķ eins til nokkurra daga hrinum, en žegar allt tķmabiliš er skošaš koma ķ ljós hugsanlegir brotfletir meš aust-vestlęga stefnu. Žetta sést best į mynd 5, žar sem sżndur er afrakstur žess aš lįta forritiš leita sjįlfvirkt ķ gegnum allt skjįlftasafniš.

  
Figure: Innbyršis stašsetningar skjįlfta ķ nįgrenni Ölkelduhįls 1.1.-20.5.1998. Hver skjįlfti er sżndur meš hringlaga fleti, sem hefur strik, halla og hreyfingarstefnu skv. žvķ plani brotlausnar sem vališ er. Žykkari rönd hringsins snżr aš įhorfandanum og hreyfingarstefnan er merkt meš striki į hringinn. Vinstri helmingur myndar sżnir stašsetningu ķ lįréttum fleti, meš stefnur ķ N og A sżndar nešst ķ vinstra horni. Plönin sem įšur voru upptakagreind eru aušgreind į myndinni. Hęgri helmingur myndar sżnir lóšrétt sniš žvert į strikstefnuna, žannig aš horft er eftir brotflötunum, ķ stefnu N92$^{\circ }$A. Dżpi ķ km er į lóšrétta įsnum. Noršlęgu hrinurnar viš Hrómundartind (Hr), sušur af Djįknapolli (Dkn) og viš Katlatjarnir (Ktl) viršast allar liggja undir $\sim $66$^{\circ }$ hallandi aust-vestlęgum flötum. Žv1 og Žv2 eru žyrpingarnar ķ Žverįrdal į mynd 4.
[bb=119 54 496 731,angle=-90,width=]/heim/kristinv/hengill/grafics.08.01.ps

Valdir brotlausnafletir 243 skjįlfta śr safninu eru teiknašir ķ lįréttum fleti į vinstri helmingi myndarinnar og ķ lóšréttum fleti į žeim hęgri. Eins og įšur snżr žykkari rönd brotplans aš auganu og hnikstefnan er sżnd meš striki ķ hringinn. Hrinurnar sjö sjįst allar, en misvel žó. Einungis fįir skjįlftar śr Katlatjarnahrinunum voru nógu stórir fyrir žetta śrval og skjįlftarnir ķ austustu hrinunni, sunnan viš Djįknapoll, lenda undir og sjįst ekki ķ gegnum aust-vestlęgu brotfletina. Žegar horft er į žversniš ķ austur koma ķ ljós tvö aust-vestlęg plön meš halla nįlęgt 53$^{\circ }$. Žaš nyršra samanstendur af tveim $\sim $1 km planbśtum sem liggja ofan viš Hrómundartinds- (Hr į mynd 5) og Djįknapollshrinurnar (Dkn) og viršast takmarka žęr aš ofan. Sumir skjįlftanna į žessum flötum tengjast noršlęgu hrinunum ķ tķma, en flestir žeirra uršu į öšrum tķmum. Planbśtarnir tveir gętu hugsanlega veriš hlutar af sama misgengisfleti. Syšri flöturinn sem lendir ofan į Katlatjarnarhrinunum er ekki eins vel įkvaršašur, en gęti žó eigi aš sķšur veriš vķsbending um annan aust-vestlęgan flöt. Žrįtt fyrir vķsbendingar af žessu tagi mį ekki gleyma žvķ aš aukaflötur brotlausnanna ķ N-S hrinunum hefur nokkurn veginn sama strik og halla og aust-vestlęgu fletirnir. Žeir gętu žvķ tilheyrt noršlęgum misgengjum. Žį er hins vegar ekki lķklegt aš mörk žeirra vęru öll undir sama fletinum, eins og žau viršast vera į mynd 5. Könnun yfir lengri tķma og meš fleiri skjįlftum ętti aš geta skoriš śr um tilvist žessara plana.

Strikstefnur noršlęgu plananna sem skjįlftadreifingarnar įkvarša og merktar eru į mynd 4 eru nįlęgt N10$^{\circ }$-20$^{\circ }$A. Kortlagšar sprungur ķ nįlęgum hlķšum eru hins vegar heldur austlęgari, eša u.ž.b. N25$^{\circ }$-30$^{\circ }$A. Skjįlftahrinurnar viršast ekki tengjast neinum kortlögšum sprungum į yfirborši.


next up previous contents
Next: NIŠURSTÖŠUR OG UMRĘŠA Up: GÖGN OG ŚRVINNSLA Previous: Nesjavellir og nįgrenni
Sigurdur Th. Rognvaldsson
1999-03-30