Eðlisfræðisvið

 Heimasíða
Heim - Forsíða sviðsins- Jarðeðlissvið - Jarðskjálftar- Eldgos - GPS - Óson - Órói - Þensla- Fréttir - Starfsmenn & póstur - English - webmaster@vedur.is

Mýrdals- og Eyjafjallajökull

Jarðskjálftar undir Mýrdalsjökli 20. júní 2002.

Snemma í morgun urðu tveir jarðskjálftar undir miðjum Mýrdalsjökli. Fyrri skjálftinn varð kl. 06:39 og var stærð hans um 3 stig á Richter. Sá síðari varð kl. 06:41 og mældist hann 1.5 að stærð.

Gunnar Guðmundsson,
jarðeðlisfræðingur.

Skjálftar í Mýrdalsjökli 27. apríl 2002.

Í morgun á milli klukkan 07:18 og 07:21 urðu nokkrir jarðskjálftar í Mýrdalsjökli. Stærsti skjálftinn var  3.3 stig að stærð en hinir smáir.
Enginn órói fylgir né nokkur merki þess að meira sé í vændum.

Þórunn Skaftadóttir
Veðurstofu Íslands

Leiðrétting á frétt frá 13. janúar 2002

Vegna mistaka í sjálfvirkri úrvinnslu og misskilnings hefur sú frétt komið út að jarðskjálfti að stærð 3.5 eða 3.8 hafi orðið undir vestanverðum Mýrdalsjökli í gærkvöldi.
Þetta er rangt og reyndist umræddur jarðskjálfti aðeins 1.4 að stærð þegar farið var yfir gögnin.
Enn skal minnt á það að upplýsingar sem birtar eru á vefsíðum eru frumniðurstöður úr sjálfvirkri úrvinnslu sem eru síðan yfirfarnar af starfsmönnum Veðurstofunnar.

Bergþóra Þorbjarnardóttir
Jarðeðlissviði, Veðurstofu Íslands

 

Haustskjálftavirkni í Goðabungu í suðvestanverðum Mýrdalsjökli.

Síðastliðið haust var mikil skjálftavirkni í Goðabungu í suðvestanverðum Mýrdalsjökli. Á tímabilinu 1. apríl til 7. ágúst 2001 hefur verið u.þ.b. helmingi minni virkni en á sama tíma í fyrra. Skjálftavirkni á svæðinu byrjar yfirleitt á haustin og stendur fram yfir áramót þ.e. hún er árstíðarbundin.
Vigfús Eyjólfsson


Mynd 1: Stærðir jarðskjálfta í Goðabungu 1. apríl til 7. ágúst 2000.

Mynd 2: Stærðir jarðskjálfta í Goðabungu 1. apríl til 7. ágúst 2001.



Mynd 3: Kort af jarðskjálftum í Goðabungu 1. apríl til 7. ágúst 2000.


Mynd 4: Kort af jarðskjálftum í Goðabungu 1. apríl til 7. ágúst 2001.


Jarðskjálfti og óróakviða í Kötlu

Miðvikudaginn 30. maí mældist jarðskjálfti í Mýrdalsjökli á 22 km dýpi, 1.5 á Richterskvarða. Staðsetning hans er á svipuðum slóðum og sigkatlarnir sem mynduðust 1955. Í kjölfar hans fylgdi 10 mínútna óróakviða, sem kom fram á öllum stöðvum umhverfis jökulinn. Líklegt má teljast að um kvikuinnskot hafi verið að ræða.
Kort
Vigfús Eyjólfsson

Uppsöfnuð strain útlausn í jarðskjálftum í Mýrdalsjökli tímabilið 1. apríl 2000 til 1. apríl 2001

Á grafinu sést uppsöfnuð strain útlausn í jarðskjálftum í Mýrdalsjökli tímabilið 1. apríl 2000 til 1. apríl 2001. Undanfarið hefur dregið mjög úr skjálftavirkni á svæðinu. Skjálftavirkni á svæðinu byrjar yfirleitt á haustin og stendur fram yfir áramót þ.e. hún er árstíðarbundin. Þetta hefur verið skýrt með tvennum hætti
  1) Snemma var bent á breytingu á snjófargi sem líklega ástæðu fyrir haustskjálftum í Mýrdalsjökli. Snjófargið er léttast í september, en skjálftar leysast mest úr læðingi í september, - nóvember og detta síðan hratt út í desember, þegar snjófargið eykst hvað hraðast. Þarna er því fasamunur upp á mánuð eða svo. Slíkur fasamunur getur skýrst að nokkru af seigju í berggruninninum sem tekur ekki strax við sér af léttingunni, en þó miklu fremur af því að fargið á jöklinum léttist ekki strax eins mikið og snjófargið, þar sem mikill hluti bræðsluvatnsins fer niður í jökulinn og eykur tímabundið jarðvatnshæð í honum.
  2) Á það hefur líka verið bent að aukin jarðvatnshæð í jöklinum geti aukið þrýsting til gliðnunar í sprungum niðri í berginu, og virkað með í því að leysa skjálfta úr læðingi.
Vigfús Eyjólfsson

Listi yfir eldgos í Kötlu á sögulegum tímum

Ýmis skjálftagröf fyrir Mýrdalsjökulsöskju, Goðabungu, Eyjafjallajökul, Torfajökul og nágrenni. Uppfært reglulega

Fyrir hverja viku er til skjálftakort og lýsing. Þar er hægt að fletta fram og aftur með því að nota [Fyrri vika] og [Næsta vika]. Einnig er hægt að skoða eldra efni.

Aðrar vísindastofnanir

Ljósmyndir: Mýrdalsjökull

Katla

Skjálftavirkni í Mýrdalsjökli og nágrenni 1. 1. 1998 - 23. 8. 2000

Í Vestur Mýrdalsjökli byrjar hin árstíðarbundna skjálftavirkni í fyrra lagi í ár og skjálftarnir eru óvenjumargir en stærðardreifingin er svipuð þ.e. engin skjálfti er stærri en 2.9 stig (ath, stærð skjálfta á þessu svæði er vanmetin um 0,3 stig, því þarf að bæta 0,3 við til að fá rétta stærð). Ástæðan fyrir ársíðabundinni skjálftavirkni í suðvestanverðum Mýrdalsjökli er talin vera létting jökulsins vegna bráðnunar. Af tvennum ástæðum er talið að bráðnun á Mýrdalsjökli sé í örara lagi í sumar. Annars vegar vegna þess að sumarið hefur verið fremur hlýtt og hins vegar vegna þess að Hekla lagði öskuslæðu yfir allan jökulinn. Að svo komnu máli er ekki hægt að meta hversu miklu meira en venjuleg bráðnun þetta er (Heimild: Oddur Sigurðsson, Orkustofnun).
Í Austur Mýrdalsjökli, Eyjafjallajökli og Torfajökli er skjálftavirkni núna svipuð og undanfarið ár.

Vigfús Eyjólfsson

  • Virkni síðustu viku (24. júlí 2000)

    Í vestanverðum Mýrdalsjökli mældust daglega skjálftar í vikunni, 1 - 3 á dag. Þeir mældust á stærðarbilinu 1.1 - 2.6 stig á Richter.
    Kort

    Þórunn Skaftadóttir

Niðurstöður úr radarflugi 10. júlí 2000 á vefsíðu Magnúsar Tuma Guðmundssonar á Raunvísindastofnun.

Skýrsla um fyrsta ár samfelldra GPS mælinga (Skýrslan er á ensku og er fáanleg sem rit VÍ, sett á vefinn 16. júní, 2000)

Eftirlit með skjálftum og þenslumælum 01. 01. 1999 - 13. 06. 2000. (15. júní 2000)

  • Virkni síðustu viku (5. júní 2000)

    Í vikunni mældust tveir skjálftar í Mýrdalsjökli vestanverðum, báðir 0.8 stig, og í Eyjafjallajökli norðanverðum var einn skjálfti 1.4 stig. Norðan Mýrdalsjökuls og vestan Torfajökuls voru nokkrir skjálftar að stærð 0.7 - 1.4 stig, en þeir dreifðust nokkuð um svæðið.
    Kort

    Þórunn Skaftadóttir


  • Virkni síðustu viku (30. maí 2000)

    Einn skjálfti í Eyjafjallajökli (stærð 1,2 stig)
    Kort

    Steinunn Jakobsdóttir.


  • Virkni síðustu viku (22. maí 2000)

    Einn skjálfti í Mýrdalsjökli vestanverðum (stærð 1,4 stig) og tveir í Eyjafjallajökli norðanverðum (stærð 0,9 og 1,0 stig). Þá urðu fimm atburðir á Torfajökulssvæðinu og voru þeir á bilinu 1,1 til 1,4 stig.
    Kort

    Barði Þorkelsson.


  • Virkni síðustu viku (8. maí 2000)

    Tveir skjálftar voru staðsettir undir norðanverðum Eyjafjallajökli í vikunni, báðir 1.1 að stærð. Tveir skjálftar voru staðsettir undir Mýrdalsjökli, 1.0 og 0.6 stig, og á Torfajökulssvæðinu mældust 4 skjálftar, 1.1-1.4 stig.
    Kort

    Bergþóra Þorbjarnardóttir.


  • Virkni síðustu vikur (8. maí 2000)

    Undanfarnar vikur hefur skjálftavirkni í Eyjafjallajökli einskorðast við Steinsholt og nágrenni. Stærstu skjálftarnir hafa mælst um 2 stig. Lítið hefur verið um skjálfta í Mýrdalsjökli og dreifast þeir um jökulinn.

    Vigfús Eyjólfsson.


  • Virkni síðustu viku (7. feb. 2000)

    Í vikunni 31. jan.- 6. feb. voru staðsettir 8 jarðskjálftar í Mýrdalsjökli. Tveir voru í austanverðum jöklinum (0.6 og 0.7 stig), en aðrir í vesturjöklinum. Stærðir voru 0.6 -2.0 stig. Á Torfajökulssvæðinu mældust 11 skjálftar á stærðarbilinu 0.7 - 1.3 stig. Þenslumælirinn á Stórólfshvoli heldur áfram að hegða sér óreglulega. Þá vekur athygli skjálfti 3.2 stig að stærð við Surtsey.

    Þórunn Skaftadóttir.

  • Eftirlitsflug og radarmælingar (2. feb. 2000)

    Fimmtudaginn 27. janúar sl. var flogið yfir Mýrdals- og Eyjafjallajökul í eftirlits- og radarmælingaskyni. Skyggni var mjög gott og voru flognar 10 línur yfir þekkta katla í jöklinum, þær sömu og mældar hafa verið nokkrum sinnum síðan í október. Ekki komu fram neinar teljandi breytingar frá því síðast var flogið (17. desember). Þessi snið má skoða á netsíðu Magnúsar Tuma Guðmundssonar hjá Raunvísindastofnun.

    Í síðustu viku bárust fréttir um að ketillinn sem myndaðist við upptök Sólheimajökuls við hlaupið 18. júlí á síðasta ári væri svo til horfinn. Bent var á að tvær skýringar kæmu til greina, annarsvegar að vatn væri farið að safnast undir hann og hinsvegar að jarðhiti undir katlinum væri kulnaður og hann siginn saman af þeim sökum. Í flugferðinni á fimmtudag kom í ljós, eins og að ofan segir að ketillinn hefur ekki breyst frá því í haust. Fréttin um ketilinn var víst misskilningur fréttaritara Morgunblaðsins.

    Kristín Jónsdóttir.



  • Sigkatlar í Mýrdalsjökli (25. jan. 1999)

    Í nýlegu eftirlitsflugi yfir Mýrdalsjökul kom í ljós að sigkatlarnir sem mynduðust í jöklinum í fyrrasumar er lítið breyttir utan einn sem virðist hafa grynnst verulega.  Ekki er talið ólíklegt að vatnssöfnun sé hafin undir honum og að hún muni leiða til hlaups þegar fram líða stundir.  Helgi Björnsson jöklafræðingur segir í samtali við Morgunblaðið í dag að reglulega hafi komið vatnsgusur í Jökulsá á Sólheimasandi, væntanlega undan sigkatlinum sem um ræðir.  Nú bregði hins vegar við að vatnsmagn í ánni hafi ekki aukist um nokkurt skeið.  Hann telur þetta, ásamt breytingu á sigkatlinum, benda til þess að undir honum sé að safnast bræðsluvatn sem áður hafi komið undan jöklinum í smágusum með reglulegu millibili.

    Kristín Jónsdóttir.

     

    • Skjálftavirkni í Eyjafjallajökli (23. des. 1999)

    Um skjálftavirkni og líkur á eldgosi í Eyjafjallajökli. Grein Ragnars Stefánssonar og Gunnars B. Guðmundssonar.

    • Eyjafjallajökull (6. des. 1999)

      Ragnar Stefánsson og Gunnar B. Guðmundsson segja hér frá streinútlausn í jarðskjálftum á svæðinu í kringum Eyjafjallajökul.

    • Eftirlit með skjálftum, óróa og þenslumælum 10.11. - 22.11. 1999.   (23. nóv. 1999)

      Frá Ragnari Stefánssyni og Gunnari Guðmundssyni.
      Jarðskjálftar voru aðallega í vestanverðum Mýrdalsjökli og suður af miðjum Eyjafjallajökli eins og fram kemur á mynd. Skjálftarnir í vestanverðum Mýrdalsjökli eru svipaðir og oft gerist á haustin , hvað varðar stærðir og fjölda. Skjálftarnir sunnarlega í Eyjafjallajökli eru athyglisverðir, þótt þeir séu mjög smáir, sbr. línurit um uppsafnaðan fjölda og uppsafnaða strainútlausn á svæðinu. Á þeim línuritum sést einnig að þensla að Stórólfshvoli (græni ferillinn) heldur áfram að hegða sér óreglulega. Regluleg hegðun getur maður sagt að sé vöxtur svipaður eins og er fyrstu 3 mánuði ársins 99. Fallið sem er á þeim ferli og byrjar snemma í nóvember er stærra en fallið sem var í lok mars. Við vitum svo sem ekki hvað þetta þýðir en vísum til fyrri umfjöllunar um þessi mál hér á síðunni.

      Óróamyndir frá skjálftastöðvunum, Skammadalshóli, Mið-Mörk og Snæbýli í nóvembermánuði 1999 (Páll Halldórsson)

       

    • GPS- og hallamælingar (17. nóv. 1999)

      Raunvísindastofnun (Páll Einarsson) og Eldfjallastöðin (Freysteinn Sigmundsson) vinna að því í sameiningu að endurmæla sem flesta GPS-punkta í kringum Mýrdals og Eyjafjallajökul. Mælingarnar byrjuðu í síðustu viku og standa allavega út þessa viku. Einnig verða gerðar hallamælingar eftir því sem tök eru á. Úrvinnsla er fyrirhuguð í næstu viku, og verður þá jafnframt farið vel yfir eldri mælingar. Niðurstöður liggja vonandi fyrir í lok næstu viku.

    • Eftirlit með skjálftum, óróa og þenslumælingum (10. nóv. 1999)

      Greinargerð frá Ragnari Stefánssyni og Gunnari B. Guðmundssyni um eftirlit og virkni undanfarnar vikur í Mýrdals- og Eyjafjallajökli.

    • Radarflug (9. nóv. 1999)

      Þann 5.nóv sl. var farið í radarflug yfir Mýrdalsjökul. Flognar voru 9 sniðlínur yfir 15 sigkatla í jöklinum. Aðstæður til flugs voru ágætar og sást vel til allra katla. Magnús Tumi Guðmundsson frá Raunvísindastofnun H.Í. segir frá.

    • Uppbygging GPS-nets (5. nóv. 1999)

      Verið er að setja upp GPS-mælistöð á Sólheimaheiðinni sem mun ganga fyrir rafmagni frá vindmyllu. Í undirbúningi er að setja upp GPS-tæki á Sil-stöðvarnar við Snæbýli og Miðmörk. Búið er að setja upp GPS-tæki á Láguhvolum og er sú stöð komin í gagnið.

    • Eftirlitsflug (2. nóv. 1999)

      Laugardaginn 30.október sl. var farið í eftirlitsflug á vél Flugmálastjórnar yfir Mýrdalsjökul og Eyjafjallajökul. Magnús Tumi Guðmundsson (Raunvísindastofnun) segir frá.

    • Jarðskjálfta- og þenslumælingar (21. okt. 1999)

      Umfjöllun Ragnars Stefánssonar um jarðskjálftamælingar og þenslumælingar á árunum 1998 og 1999 og líkur á eldgosi á Mýrdalsjökulssvæðinu.

    • Hlaupið í Jökulsá á Sólheimasandi aðfaranótt 18. júlí 1999 (21. okt. 1999)

      • Atburðarásin kringum hlaupið í Jökulsá á Sólheimasandi á miðnætti 17/18. júlí, 1999. Ragnar Stefánsson segir frá.
      • Óróamyndir frá þremur skjálftastöðvum kringum Mýrdalsjökul frá 17. og 18.júlí 1999. Páll Halldórsson.

    • Vikan 12. - 18. júlí 1999 (21. okt. 1999)

      Frá vaktmanni jarðeðlissviðs Veðurstofu Íslands vikuna 12.-18.júlí, Bergþóru Þorbjarnardóttur.

    • GPS-mælingar (20. okt. 1999)

      Greinargerð um starf Páls Einarssonar (Raunvísindastofnun) vegna vöktunar umhverfis Kötlu.

    • Hæðarmælingar (20. okt. 1999)

      Norræna eldfjallastöðin hefur gert endurteknar nákvæmar hæðarmælingar á 5 stöðum í kringum Mýrdals og Eyjafjallajökul eins og gert er grein fyrir á heimasíðu Norrænu Eldfjallastöðvarinnar (á ensku).

    • Sil-stöðin á Láguhvolum (20. okt. 1999)

      Í gær 19.október komust mælar á Láguhvolum, nálægt Vatnsrásarhöfði við Höfðabrekkujökul í samband við miðstöð jarðskjálftamælakerfisins á Veðurstofu. Hér er bæði um að ræða jarðskjálftamæli af SIL-gerð og GPS-tæki til nákvæmra samfelldra landmælinga. Tækin eru knúin rafmagni frá vindmyllu.
      Samskiptin við jarðskjálftamælinn eru framkvæmd með svo kallaðri spread spectrum við símstöðina á Háfelli, þar sem tengsl nást við gagnanet Landssímans. Tengslin við GPS-tækið er hins vegar gegnum gsm síma, en þau gleðilegu tíðindi hafa nú orðið að GSM-sendir er nú kominn á Háfellið sem nær til þjóðvegarins yfir Mýrdalssand og líka norður að Höfðabrekkujökli.
      Þessi mælistaður virðist koma vel út og með honum aukast líkur á að fljótt verði vart við smáskjálfta og óróa sem er líklegur undanfari goss og hlaups.

     

    Efst á síðu